Obiekty kulturowe i zabytkowe

Dom Kultury w Burzynie

Starania o działkę pod budowę domu kultury w Burzynie rozpoczęto w latach 50-tych ubiegłego wieku. Dnia 10 kwietnia 1953 roku zarejestrowano społeczny komitet budowy, w skład którego weszli:

– Michał Górski – przewodniczący
– Józef Borgula s. Franciszka – z-ca przewodniczącego
– Kazimierz Rempała – sekretarz
– Józef Serafin – skarbnik
– 33 członków.

W roku 1957 zarząd komitetu wystąpił o zezwolenie na budowę do Rady Gromadzkiej i takowe uzyskał. Prace rozpoczęto w roku 1963: wykonano fundamenty, podpiwniczenie i latem wmurowano kamień węgielny. W uroczystości tej wzięli udział m. in: Z-ca Przewodniczącego Rady Narodowej – ob. Baran, prezes Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego – ob. Leś oraz mieszkańcy wsi. W części artystycznej wystąpiły dzieci ze szkoły podstawowej oraz zaproszony zespół muzyczny ze Zbylitowskiej Góry.

Uroczyste otwarcie – przekazanie mieszkańcom do użytku nastąpiło w roku 1964. Projekt budynku nosił nazwę: „Wiejski Dom Kultury im. XX-lecia PRL”. Wśród mieszkańców przyjęła się jednak nazwa „Dom Ludowy”. Koszty budowy to ok. 750.000 ówczesnych złotych. Całość prac wykonano w czynie społecznym. Część drewna potrzebnego na wykonanie dachu podarowali mieszkańcy.

Przez lata budynek służył lokalnej społeczności: organizowano uroczystości rocznicowe, imprezy rodzinne, przez kilka lat dzieci i młodzież ze szkoły podstawowej uczęszczały na zajęcia wychowania fizycznego, funkcjonowało przedszkole.

W latach 1964 do 1990 działał Klub Rolnika, który od 1969 roku prowadziła Marta Ryś. Był to najprężniej działający klub na terenie gminy.

W roku 2011 wykonano remont kapitalny budynku oraz zagospodarowano otoczenie. Uroczyste otwarcie odnowionego Domu Kultury w Burzynie odbyło się 15 sierpnia 2011.

Zdjęcia archiwalne udostępnił wieloletni sołtys wsi Burzyn p. Antoni Smoter. Dziękujemy!

źródło: http://www.dk.tuchow.pl/filia-w-burzynie/

 

Dom Kultury – Obecnie (zdjęcia maj 2013)

 

Przydrożne Kapliczki

 

Kaplica p.w. św. Józefa i Elsowo

Jednym z ciekawszysz przedsięwzięć w najnowszej historii Burzyna była podjęta przez Filarecki Związek Elsów próba stowrzenia w nim ich wzorcowej osady zwanej Elsowem.  Filarecki Związek Elsów powstał w 1903r. Jego założenia ideowe oparte zostały na opublikowanym w 1901r. w szwajcarskim Morges “Programie Sprawy Wychowania Narodowego”, opracowanym przez członków Wielkiej Emigracji, zakładającym organizowanie ognisk filareckich, mających działać na rzecz wyzwolenia narodowego poprzez odrodzenie moralne i oświatę Polaków, propagowani wstrzemięźliwości i przekonania o wyższości ducha nad ciałem oraz wiary w nieśmiertelność duszy, zgodnie z tym, co głoszono już przed trzema tysiącami lat w attyckiej świątyni Eleusis. Pierwszym działaczem filareckim w kraju był Wincenty Lutosławski, później profesor filozofii na Uniwersytecie Poznańskim. On to już w 1902r. założył w Poznaniu stowarzyszenie Eleusis i stworzył nazwę całego filareckiego ruchu, wywiedzioną od greckich słów Eleuterol laon soteres (Wolni zbawcy ludu), któremu miała przyświecać idea solidaryzmu, dopuszczająca doń przedstawicieli różnych środowisk, także Żydów i socjalistów. W tym samym czasie podobne stowarzyszenie Elsów – Eleuzys – powstało za sprawą księcia Gedeona Giedroycia we Lwowie. Ale od 1924r. zainicjowany prezz nich Związek Elsów nabrał charakteru ruchu religijnego i nacjonalistycznego. Wtedy to greckę jego dewizę zastąpiono łącińską: Ecclesia lex suprema (Kościół prawem najwyższym). Dziesięć lat później za radą prof. Jana Dobrowolskiego z Poznania, goszczącego często w Tuchowie u swojego wuja, tuchowskiego proboszcza, Związek Elsów przystąpił do zakładania w Burzynie w miejscowym majątku, wzorcowej osady, nazwanej Elsowo. Początek jej dał istniejący do dziś murowany parterowy budynek ich siedziby, zbudowany w oparciu o projekt arch. Eweliny Gierczyńskiej, do którego kilka lat później dobudowano kaplicę. Wtedy też powstały trzy domy mieszkalne planowanego Elsowa. Podczas niemieckiej okupacji dało ono schronienie kilku wysiedlonym z Poznania profesorom Uniwersytetu Adama Mickwiewicza, którzy podjęli tu tajne nauczanie.

W 1945r. Filarecki Związek Elsów został zdelegalizowany. Jego budynek z kaplicą zaś przejął skarb państwa i przekazał Zgromadzeniu Sióstr Sług Jezusa z Tarnowa, prowadzącemu ośrodek kolonijny dla niepełnosprawnej młodzieży. A w 1972r. na bazie poelsowskiej kaplicy utworzony został w Burzynie rektorat, poprzednik erygowanej  w 1980r. parafii. Wprawdzie w 1986r, Związek Elsów reaktywowano, ale po jakimś czasie został ostatecznie rozwiązany. [źródło: Krajobrazy i zabytki ziemi tuchowskiej – Andrzeja B. Krupińskiego]

Dwór w Burzynie

Czasu powstania burzyńskiego dworu ani inicjatora jego budowy nie znamy. Przypuszczać jedynie możemy, że zbudowany został w 2 połowie XIX w. na miejscu starego dworu drewnianego. Wtedy zapewne otoczony został niewielkim założeniem ogrodowo-parkowym z ciągnącą się wzdłuż jego zachodniego boku grabową aleją. W 1960r. zaś został zaadaptowany dla potrzeb funkcjonującej w nim szkoły podstawowej. Przypuszczalnie wtedy też rozciągający się  po południowej jego stronie ogród zamieniono w szkolne boisko. Jest to murowany budynek parterowy, częściowo podpiwniczony, nakryty czterospadowym dachem. Zbudowany na rzucie prostokąta ma dwutraktowy rozkład wnętrz z korytarzem między traktami oraz sześciokolumnowy wgłębny portyk od frontu, poprzedzony prowadzącym do niego podjazdem, otaczającym zarys owalnego gazonu. Oprawę jego stanowi niewielki park z biegnącą wzdłuż jego zachodzniej granicy aleją grabową. [źródło: Krajobrazy i zabytki ziemi tuchowskiej – Andrzeja B. Krupińskiego]

Odpowiedz

Scroll To Top